Bu makalede YouTube’un ve diğer müzik yayın platformlarının (Spotify, Apple music, Tidal) çalma sesi normalleştirmesinin müziğiniz üzerindeki tam etkisini anlayacağız.

Belki temel fikri anlıyorsunuz ancak şarkılarınızı yüklenirken tam olarak ne olacağını öngörmekte zorlanıyor olabilirsiniz ve bu durum gayet normaldir çünkü yapılan işlem hakkında hala verilmiş yeterli bilgi bulunmamakta.

YouTube’un sürece hakim olmanıza gerçekten yardımcı olabilecek önemli bir yeni özelliği var ve bu özellik sayesinde, sistemin sesinize tam olarak ne etki ettiğini artık görebilirsiniz, çünkü YouTube normalleştirme verilerini arayüzlerinde bu şekilde açığa çıkarma kararı aldı. Sadece nerede bulacağınızı – ve ne anlama geldiğini – bilmek yeterlidir.

Kendiniz görmek için, herhangi bir YouTube videosuna sağ tıklayın ve “Stats for nerds” seçeneğini seçin.

(Listede dördüncü öğe şöyle bir şey söyleyecektir)

Volume / Normalized: 100% / 54% (content loudness 5.3 dB)

İlk yüzde, YouTube oynatıcı penceresindeki Ses kaydırıcısı ayarını tanımlar ve “hoparlör” simgesine tıklayarak kaydırıcıyı yukarı veya aşağı çekerek ayarlanabilir.

İkinci yüzde, yapılan normalleştirme değerini yansıtır. Bu, klip çalma sesinin diğer her şeyle karşılaştırıldığında ani ses değişikliklerinden etkilenen kullanıcıların patlatılmaması için azaltıldığı miktardır.

Son değer, YouTube’un gürültü seviyesi tahminine ve referans oynatma seviyesine olan farkını gösteren “İçerik Gürültüsü” yani azaltılan gain değeridir.

Örneğin, 6 dB okuma, videonuzun YouTube’un Dağıtım Gürültüsü seviyesinden 6 dB daha yüksek olduğu anlamına gelir ve telafi etmek için %50 normalleştirme ayarı (-6 dB) uygulanır. Öte yandan, -3 dB gibi negatif bir okuma, YouTube’un Dağıtım Gürültüsünden 3 dB daha düşük olduğu anlamına gelir ve normalleştirme uygulanmaz.

(Ayrıca, Ses kaydırıcısının %100 olduğundan emin olmak önemlidir, çünkü normalleştirme yüzdesi ölçeklendirilir. Örneğin, Ses kaydırıcısı %100 olduğunda normalleştirme yüzdesi %60 ise, Ses kaydırıcısını %50’ye taşırsanız %30’a ölçeklenecektir. Bu, bu istatistikleri şarkıları birbirleriyle karşılaştırmak için kullanmak istiyorsanız, her zaman Ses kaydırıcısını önce %100 olarak ayarlamanız gerektiği anlamına gelir. Neyse ki, İçerik Gürültüsü değeri her klipte sabittir ve aynı şekilde etkilenmez – Bu yüzden baz almamız gereken değerde aslında budur.)

Adım adım

Öncelikle, bu “Stats for nerds” size videonuzun normalleştirilip normalleştirilmediğini hızlı ve kolay bir şekilde kontrol etme imkanı sunar. Eğer “İçerik Yüksekliği” değeri listelenmemişse, video henüz normalleştirilmemiştir ve şarkı, Ses Düğmesi kaydırıcısının izin verdiği kadar yüksek çalınacaktır.

İkinci olarak, “İçerik Yüksekliği” değeri listelenmişse, videonuzun sesi normalleştiriliyor demektir ve Ses Düğmesi kaydırıcısını maksimuma ayarlayarak ve normalleştirme yüzdesi değerini kontrol ederek tam olarak ne kadar normalleştirildiğini görebilirsiniz.

Yukarıdaki görüntüde örneğin, Travis scott’ın şarkısı 6dB gain azaltması uygulanarak normalleştiriliyor.

Üçüncü olarak, bu, müziğinizin her şeyle karşılaştırıldığında öne çıkmasını istiyorsanız, pozitif veya negatif “içerik yüksekliği” değerlerinden kaçınmanız gerektiği anlamına gelir – ses düzeyini optimize etmeniz, maksimize etmeniz gerekiyor.

Harika haber şu ki, bunu yaptığınızda, müziğiniz gerçekte diğer şarkılara göre daha fazla öne çıkabilir, en azından benim deneyimim bu yönde. Örneğin, hazırladığım şarkı diğer ikisinden daha fazla vuruculuğa ve etkiye sahip, özellikle düşük frekanslarda – daha düşük bir seviyede hazırlanmış olmasına rağmen. Elbette ki, daha iyi mikro-dinamiklere sahip olduğu için bunu bekleyeceksinizdir.

Spotify tarafından yapılan açıklamaya göre;

Ses şiddeti normalleştirme

Ses dosyaları bize farklı ses seviyelerinde iletilir.

Alçak ve yüksek sesli şarkıları dengeleyerek daha dengeli ve herkes için eşit bir deneyim yaratmak için ses şiddeti normalleştirmeyi kullanırız.

Not: Web player ve 3. taraf cihazlarda (ör. hoparlör ve TV) ses şiddeti normalleştirme kullanılmaz.

Ses şiddetini nasıl ayarlarız?

Parçaları ITU 1770 (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği) standardına göre -14 dB LUFS değerine ayarlarız.

Albümün tamamını aynı anda ayarlarız. Böylece gain telafisi parçadan parçaya değişmez. Yani ses şiddeti düşük parçalar, istediğin gibi düşük sesli olur.
Bir albüm karışık dinlenirken veya farklı albümlerden parçalar dinlenirken (ör. bir çalma listesi dinlenirken) parçaları ayrı ayrı ayarlarız.

Çalındığı sırada parçaya pozitif veya negatif gain telafisi uygulanır.

Daha yüksek sesli mastering’lere negatif gain uygulanarak ses şiddeti -14 dB LUFS değerine getirilir. Bu işlem mastering ile karşılaştırıldığında ses seviyesini düşürür. Ekstra distorsiyon oluşmaz.
Daha düşük sesli mastering’lere pozitif gain uygulanarak ses şiddeti -14 dB LUFS değerine getirilir. Ses kalitesini korumak adına parçanın payını göz önünde bulundururuz ve kayıplı kodlamalarda 1 dB pay bırakırız.
Örnek: Bir parçanın ses şiddeti seviyesi -20 dB LUFS ise ve maksimum Gerçek Peak değeri -5 dB FS ise parçayı yalnızca -16 dB LUFS değerine kadar yükseltiriz.

Premium dinleyicileri uygulama ayarlarında ses seviyesi normalleştirme düzeylerini seçerek gürültülü veya sessiz ortamlarda ses farkını telafi edebilir.

Yüksek sesli : -11 dB LUFS
Not: Bu seviyeyi maksimum Gerçek Peak’ten bağımsız olarak belirleriz. Düşük sesli dinamik parçalarda distorsiyonu ve kırpma yapılmasını önlemek için limiter uygularız. Limiter, 5 ms atak zamanı ve 100 ms iniş zamanıyla -1 dB’de (örnek değerler) devreye girecek şekilde ayarlanır.
Normal : -14 dB LUFS
Sessiz : -19 dB LUFS

Mastering ile ilgili ipuçları

Ses şiddeti normalleştirme özelliği nedeniyle parçanı mastering’inin yapıldığı seviyede çalmayabiliriz.

Mastering işleminin ses şiddeti seviyesini -14 dB entegre LUFS olarak almaya ve maksimum değerini -1 dB TP’nin (Gerçek Peak) altında tutmaya çalış. Ogg/Vorbis ve AAC gibi kayıplı biçimler için en iyi seçenek budur. Bu sayede yeniden kodlama sürecinde fazladan distorsiyon yer almaz.
Mastering işleminin ses şiddeti -14 dB entegre LUFS değerinden yüksekse ek distorsiyonu önlemek için ses şiddetinin -2 dB TP’nin (Gerçek Peak) altında kaldığından emin ol. Çünkü ses şiddeti yüksek olan parçalar, yeniden kodlama sürecinde fazladan distorsiyon almaya yatkındır.

Ses seviyesini optimize etmenin en iyi yolu

Ses seviyesini optimize etmenin en iyi yolu Şarkılarınızın istatistiklerini kontrol etmek ve benzer parçalarla karşılaştırmak her zaman iyi bir fikirdir. Bunu yaparken normalleştirilmemiş ses seviyeleri ile karışlaştırmanız gerekir.

YouTube normalizasyon sistemlerindeki güncellemeleri göz önüne alındığında, bugün işe yarayanın yarın ya da gelecek ay ya da yıl hala çalışacağına dair bir garanti yoktur.

Bu nedenle, mastering aşamasında minimal normalleştirme değişiklikleri yapılacak şekilde ayarlamak belki doğru yol olabilir fakat gelecekte -14 LUFS standardı -7 LUFS standardına yükselirse doğru yol olmayadabilir.

Yukarıdaki örneği ve çalıştığım diğer tüm şarkıları mastering etmek için kullandığım yöntem budur. Ayrıca, bu yöntem sadece tüm çevrimiçi platformlarda da işe yarar.

Ve bu arada, Nerds için istatistiklerle çok fazla uğraşmamaya çalışın ve bunun yerine öncelikli olarak müziğinizin nasıl duyulduğuna odaklanın🙂